Author :
Abstract
Bu çalışmada Fransa’nın Osmanlı Devleti’ndeki faaliyetleri ile Ermeni meselesinde izlediği politikalar ve bu politikaların Osmanlı Devleti ile ilişkilerine etkileri ele alınarak değerlendirilmiştir. 16. yüzyılın 2. yarısından itibaren Osmanlı Devletindeki Hıristiyanlarla temasa geçen Fransa 17. yüzyıldan itibaren Doğu Akdeniz’i kontrol altına alabilmek için Ermenileri kullanmaya ve onları Osmanlı Devleti’ne karşı kışkırtmaya başlamıştır. Fransa, Ermenileri Osmanlı Devleti’ne karşı kışkırtmak amacıyla Fransisken papazlarını Fransız tüccarlarını, seyyahlarını ve konsolosluk görevlilerini kullanmış ve bunlar vasıtasıyla Ermenilere otonomi ve uzun vadede bağımsız Ermenistan Devleti fikrini aşılamıştır. Osmanlı Ermenilerini isyan için kışkırtan Fransa zaman zaman İsyancı Ermenilerin affedilmelerini sağlamak için Osmanlı Devleti nezdinde teşebbüslerde bulunmuş, isyancı Ermenileri kendi gemileri ile Fransa’ya kaçırarak bunlara Fransa’da sığınma hakkı tanımış ve Fransız vatandaşlığına kabul etmiştir. Anadolu’nun işgali sırasında da Osmanlı Ermenilerini kullanan Fransa Kuvayı Milliye’nin direnişi karşısında Anadolu’yu terk ederken bölgedeki Ermenileri de beraberinde götürmüştür.
Keywords
Abstract
In this article French politics on the Armenian issue and the effects of these politics on Ottoman-French relations have been evaluated. France which got in touch with the Ottoman Christians in the second half of the 16th century took the initiative to exploit and provoke the Armenians for riot against the Ottoman Empire in order to control the Eastern Mediterranean via Syria from 17th century onwards. France used the Franciscans, merchants, travelers and consuls to provoke the Armenians against the Ottoman Empire and instilled them autonomy and independency in the long term. At the same time France asked the Ottoman Empire to pardon the Armenian rebels, shipped them to France and provided political asylum and citizenship. France also used Armenians to occupy the Anatolia and brought them back to France after leaving the Anatolia.
Keywords
- Akçora, E. (2001). “Osmanlı Devleti Dönemi Ermeni İsyanları ve Türk-Ermeni Toplumu İlişkilerine
- Akçora, E. (2001). “Osmanlı Devleti Dönemi Ermeni İsyanları ve Türk-Ermeni Toplumu İlişkilerine Etkileri, Osmanlı’dan Günümüze Ermeni Sorunu”, Yeni Türkiye Yayınları, Ankara
- Akyüz, Y. (1988). “Türk Kurtuluş Savaşı ve Fransız Kamuoyu”, Türk Tarih Kurumu Yayınları, Ankara,
- Aşgın S. (Mart 2003). “Sözde Ermeni Soykırımı İddiaları ve Tarihi Gerçekler”, Atatürk Araştırma Merkezi Dergisi, , Cilt: XIX, Sayı 55
- Aydın D. (1985). “Ermeni meselesinin Ortaya Çıkmasında Fransa’nın Rolü” Tarih Boyunca Türklerin Ermeni Toplumu İle İlişkileri Sempozyumu, 8-12 Ekim 1984, Ankara
- Bağçeci Y. (2010), “Osmanlı Belgelerine Göre Berlin Antlaşması’ndan I. Dünya Savaşı’na Kadar Fransa’nınErmeni Politikası”, Turkish Studies-International Periodical For the Languages, Literature and History of Turkish or Turkic, Volume 5/4 Fall 2010
- Bako Sahakyan Had a Meeting at the French National Assembly, http://armedia.am/eng/news/54630/bako- sahakyan-had-a-meeting-at-the-french-national-assembly.html, November 23, 2017
- Cavadov N. (2008). “Azerbaycan ve Birleşmiş Milletler”, Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Uluslararası İlişkiler Anabilim Dalı Yüksek Lisans Tezi, Ankara
- Çağ G. (2006). ”Birinci Dünya Savaşına Kadar Fransa’nın Ermeni Meselesine Yaklaşımı”, Geçmişten İlişkileri Araştırma Merkezi Yayını, Sakarya
- Davidson R. (1948). “The Armenia Crisis, 1912-1914”, The American Historical Review, Vol.53, No: 3, April
- https://armedia.am/eng/news/55246/events-within-the-days-of-artsakh-in-france-festival-underway.html, August 08, 2017
- Fransa Cumhurbaşkanı Adayı Macron: “Ermeni Soykırımının Dünyada Tanınması İçin Mücadele Vereceğim”, Sputnik News, 25.04.2017
- Fransız Parlamentosu İnkar Yasası’nı Yeniden Onayladı, http://avim.org.tr/tr/Bulten/Fransız-Parlamentosu- Inkar-Yasası-Nı-Yenıden-Onayladı-12016 ; AB Haber, 24 Aralık 2016
- Hovannisian R. G. (1968).“The Allies And Armenia, 1915-1918”, Journal Of Contemporary History, C. III, Sayı 1, Ocak
- Hovannisian Richard G. (1972), “ The Armenian Question in the Ottoman Empire” Last European Quarterly, 6.1, March 1972
- Hrant Dink Foundation Receives the 2017 Chirac Prize For Conflict Prevention, https://massispost.com/2017/11/hrant-dink-foundation-receives-2017-chirac-prize-conflict-prevention/,
- November 23, 2017
- İlter E. (1995). “Türkiye'de Sosyalist Ermeniler Ve Silahlanma Faaliyetleri (1890-1923)”, Turan Kültür Vakfı Yayınları, İstanbul,
- Kasım K. (2002). “Turkish-Armenian Reconciliation Commission: Missed Opportunity”, Ermeni Araştırmaları Enstitüsü Dergisi, Sayı 4, Aralık 2001, Ocak-Şubat
- Laçiner S. (2008). “ Ermeni Sorunu, Diaspora ve Türk Dış Politikası”, USAK Yayınları, Ankara,
- Laçiner S. (2010) “Ermeni Sorununun Fransa-Türkiye İlişkilerine Etkisi”, USAK Stratejik Gündem, 6 Ocak Liberté pour l’histoire, Libération, 13 Aralık 2005
- Macron, Paylan Invigorate French-Armenian Community During Gala, Asbarez, January 31, 2018 Mayor of Paris Awarded Garo Paylan, Armedia, January 31, 2018
- Osmanlı Belgelerinde Ermeni-Fransız İlişkileri (1996). (Başbakanlık Osmanlı Arşivi Yayını), C.I-II, Ankara
- Öke M. K. (1996). “Uluslararası Boyutlarıyla Anadolu-Kafkasya Ekseninde Ermeni Sorunu (1914-1923)”, İz Yayıncılık, İstanbul
- Özdemir, H. & Çiçek, K. & Turan, Ö. & Çalık, R. & Halaçoğlu, Y. (2004). “Ermeniler: Sürgün ve Göç”, Türk Tarih Kurumu Yayınları, Ankara
- Sahilyol K. (2012). “Fransa’daki Ermeni Lobisi ve Sözde Ermeni Soykırımını İnkâr Yasası ile İlgili Gelişmeler”, İktisadi Kalkınma Vakfı, Sayı 55, Ağustos 2012
- Selvi H. (2006). Geçmişten Günümüze Ermeni Sorunu ve Avrupa, Sakarya Üniversitesi Türk-Ermeni Sonyel S. R. (1987).“Armenian Terorism”, Cyprus Turkish Association Publications, London
- Süslü A.(1990). “Ermeniler ve 1915 Tehcir Olayı”, Yüzüncü Yıl Üniversitesi Rektörlüğü Yayın No: 5, Ankara
- Tacar P. (2001). “Ermenilere Soykırım Yapıldığı Savının Hukuksal ve Ahlaki Açılardan İncelenmesi”, Ermeni Araştırmaları, Sayı 2, Haziran-Temmuz-Ağustos 2001
- Taşcıoğlu, Ö. L. (2014). Belgelere Göre Türk Ermeni İlişkilerinde Katliam ve Soykırım İddiaları, Gazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Doktora Tezi, Ankara
- Yazıcı S. (2006). ” Fransa’nın Birinci Dünya Savaşından Günümüze Uzanan Ermeni Siyaseti”, Geçmişten
