Author :
Abstract
Tekstilde kullanılan yüzeyi ebru uygulanmış ürünlerin dış etkilere dayanıklı olması, haslık değerlerinin yüksek olması istenmektedir. Kumaş yüzeyine ebru uygulamalarında kullanılan boyaların haslık dereceleri ürünün kalitesini bunun yanında ışık, sürtme gibi fiziksel etkilere dayanıklılığını belirlemektedir. Kumaşlar pratikte boyama öncesi alüminyum şapı kullanılarak mordanlanmaktadır. Ancak mordanlamanın, kumaşın haslık değerleri üzerinde etkili olup olmadığı, kullanılan mordan oranının ne olması gerektiği hakkında bilimsel bir araştırma bulunmamaktadır. Bu araştırma mordanlamanın yapılan ebru kumaşın haslık değerleri üzerinde etkili olup olmadığı, eğer etkiliyse hangi oranda şap kullanımının en iyi haslık değerlerini verdiğini tespit edebilmek üzere planlanmıştır. Bu amaçla pamuk (mermerşahi), yapay ipek ve polyester (şifon) olmak üzere üç farklı kumaş yüzeyine mordansız ve kumaş ağırlıklarının %7,5; %15; %30’u oranında olmak üzere üç farklı oranda alüminyum şapı ile mordanlanarak farklı renklerde 132 adet boyama yapılmıştır. Bu kumaşların renk ölçümleri yapılmış, sürtünme ve gün ışığı haslık değerleri ölçülmüştür. Araştırmanın sonuçları bu konuda çalışmalar yapanlara yol gösterici olacaktır.
Keywords
Abstract
The products made by marbling that are used in textile are expected to be resistant to external influences and have high fastness values. The fastness values of colors used for marbling affect the product’s quality and also its resistance to some physical factors such as light and friction. For this reason, fabrics are mordanted with alum before coloring. However, there are no scientific studies assessing the effect of mordanting on the fastness values of fabric, and the ratio of mordants that should be used. This research was designed to determine which fabric type is more suitable for marbling applications, whether mordaning is effective on the fastness values of fabric and if so which ratio of mordants would give the best fastness value. Therefore, 132 different marbling were made on three types of fabric which were cotton, artificial silk and polyester. A group of fabrics was not mordanted while another group was mordanted with %7.5,%15 or %30 alum. The color of these fabrics were measured and the values of friction fastness and sunlight fastness were determined. The results of the study would be aguidence for those who work on this matter.
Keywords
- Arıtan, A.S. (1999). Türk Ebru Sanatı, Türkler (XII.Cilt),Ankara.
- Arıtan, A.S. (1999). Türk Ebru Sanatı, Türkler (XII.Cilt),Ankara.
- Barutçugil, H. (2001). The Dream Of Water Ebru, Ebristan Publication, İstanbul.Chambers, A. (1995). Marbling on fabric. Great Britain: Search Press, England.
- Eriş, M.N. (2007). Mustafa Düzgünman Ve Ebru. İstanbul: İstanbul Büyükşehir Belediyesi Kültür A.Ş., İstanbul.
- Gürcüm, B. H (2010). Tekstil Malzeme Bilgisi. Türkiye: Güncel Yayıncılık, Türkiye. Maurer, D., & Maurer P. (1991). Marbling. New York: Crescent Books, USA.
- Sönmez, G. (2007). Gelenekselden Günümüze Ebru. İstanbul: İnkılap Kitapevi, Türkiye.
- TS 423-3 EN 20105-A03 Tekstil-Renk Haslığının Tayini Metotları- Bölüm a03: Renk Akmasının Değerlendirilmesinde Gri Skalanın Kullanılması (1996). Türk Standartları Enstitüsü, Ankara.
- TS EN ISO 105-B01 Tekstil Renk Haslığı Testleri- Bölüm B01: Işığa Karşı Renk Haslığı: Gün Işığı (2014). Türk Standartları Enstitüsü, Ankara.
- TS EN ISO 105-X12 Tekstil-Renk Haslığı Deneyleri- Bölüm x12: Sürtünmeye Karşı Renk Haslığı Tayini (2006). Türk Standartları Enstitüsü, Ankara.
- Uzunca, G. (2012). Ebru Sanatının Tekstilde Kullanımı. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara
