DEĞER EĞİTİMİ KONUSUNDA ANAOKULLARININ SINIF KİTAPLIKLARINDA BULUNAN HİKAYE KİTAPLARININ İNCELENMESİ
Author :
Abstract
Okul öncesi dönem, çocuğun bilişsel, sosyal, duygusal ve ahlak gelişiminin temelidir. Özellikle sosyal ve ahlaki gelişim, bu süreçte edinilen değerlerin oluşumuna katkı sağlayarak, gelecekte oluşacak kişiliği şekillendirmektedir. Değerlerin çocuklara kazandırılmasında hikayeler etkili bir şekilde kullanılmaktadır. Bu nedenle araştırmanın amacı anaokullarının sınıf kitaplıklarındaki hikaye kitaplarının hangi değerleri içerdiği ve bu değerlerin kategorik ve nitelik bakımından anlamlı özellikler taşıyıp taşımadığının tespit edilmesi olarak belirlenmiştir. Araştırmada İstanbul’un farklı sosyo ekonomik düzeyindeki bölgelerinde faaliyet gösteren dört anaokulunun kütüphanesinden rastgele seçilen 78 hikaye kitabi içerik analizi yöntemiyle incelenmiştir. Araştırmanın sonucunda, anaokullarının sınıf kitaplıklarındaki hikayelerin, en çok mutluluk, sevgi, yardımlaşma, nezaket ve paylaşma değerlerini içerdiği, en az ise Hoşgörü, Minettarlık, Tasarruf, Ulus Sevgisi ve Vatanseverlik değerlerini içerdiği tespit edilmiştir. Değerler kategorik olarak incelendiğinde Ahlaki Değerler, Kişisel Değerler, Sosyal Değerler, Milli Değerler, Dini Değerler, Evrensel değerler ve Aile Değerleri olmak üzere yedi kategori altında toplandığı, frekans ve yüzdeleri dikkate alındığında ise, en sık Kişisel ve Sosyal Değerler kategorilerinde, en az sayıda ise Milli değerler ve Dini Değerler kategorilerinde değerlere yer verildiği tespit edilmiştir.
Keywords
Abstract
Preschool period is the base for cognitive, social, emotional and moral development of the child. Especially social and moral development shape the future personality by contributing building values in this process. Stories are used effectively in teaching values to children. For this reason the aim of this study is to determine which values are contained in the story books in kindergartens and whether these values have significant categorical and qualitative characteristics. 78 story books randomly chosen from class libraries of kindergartens from different socio-economic status in Istanbul were analyzed by content analysis. As a result, it is found that books contain values like happiness, love, helpfulness, kindness and sharing most and contain values like tolerance, gratitude, savingness, love of nation, patriotism least. When values were analyzed categorically, it is found that there are seven categories: moral values, personal values, social values, national values, religious values, universal values and family values. Statically, personal and social values were included mostly and national and religious values were included leastly.
Keywords
- Akyol, T. (2012). “Resimli Çocuk Kitaplarında Yer Alan Değerlerin İncelenmesi”, Yüksek Lisans Tezi,
- Akyol, T. (2012). “Resimli Çocuk Kitaplarında Yer Alan Değerlerin İncelenmesi”, Yüksek Lisans Tezi, Hacettepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
- Al- Somadi, M. M. F. (2012). “The Effect of a Story – Based Programme on Developing Moral Values at theKindergaten Stage”, Interdıscıplınary Journal Of Contemporary Research In Busıness, Institute of Interdisciplinary Business Research, 4 (7):354-559.
- Bağcı, E. (2013). “Çocuk Edebiyatı Ürünleriyle Çocuklar İçin Yazılmış Eserlerin Değerler EğitimiBağlamında Karşılaştırılması”, Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü İlköğretim Anabilim Dalı, Yüksek Lisans Tezi, Manisa.
- Bal, S. (2013). “Erken Çocukluk Döneminde Temel Değerlerin Kazanılmasında Aile Yaşantısinın Önemi VeEtkisi” Uluslararası Antalya Değerler Eğitimi Sempozyomu, 28-29 Mayıs 2013, Antalya Valiliği Koordinesinde, İl Milli Eğitim Müdürlüğü ve Akdeniz Üniversitesi işbirliğinde, (168-177). Antalya.
- Bishop, C.D. (Edit). (1993). Report of the Task Force on Values in Education for the State of Arizona, Arizona Department of Education. www.eric.ed.gov, ERİC Document: ED 386 270.
- Cafoğlu, Z. & D. Somuncuoğlu. (2000). Global Values in Education and Character Education. https://files.eric.ed.gov/fulltext/ED449449.pdf Erişim: 27 .11.2017
- Dunkel, Curtis S.& Sefcek, Jon A.2009. “Eriksonian Lifespan Theory And Life History Theory: An İntegration Using The Example Of İdentity Formation”, Review of General Psychology, 13(1):13-20.
- Demiriz, S.; Karadağ, A. & Ulutaş, İ. (2003). Okul Öncesi Eğitim Kurumlarında Eğitim Ortamı ve Donanımı, Anı Yayıncılık, Ankara.
- Dirican, R. & Daglioglu, E. (2014). “3-6 Yaş Grubu Çocuklarına Yönelik Yayımlanan Resimli HikayeKitaplarının Bazı Temel Değerler Açıcından İncelenmesi” Cumhuriyet International Journal of Education- CIJE, 3(2):44-69.
- Erkowitz, M. W. & Bier, M. C. (2005). What works in character education? A research-driven guide foreducators. Character Education Partnership, Washington DC, http://www.rucharacter.org/file/practitioners_518.pdf Erişim:10.01.2009
- Elo, S. & Kyngas, H. (2008). The Qualitative Content Analysis Process. Journal Of Advanced Nursing, 62(1): 107-115.
- Evin, İ.,& Kafadar, O. (2004). “İlköğretim Sosyal Bilgiler Programının Ve Ders Kitaplarının Ulusal VeEvrensel Değerler Yönünden İçerik Çözümlemesi Content Analysis Of Social Studies Curriculum And Textbooks Based National And Universal Values”, Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 2(3),293-394.
- Freakley, M.; Burgh, G., & Macsporran, L. (2008). Values Education in School. Acerr Press: Camberwell Victoria, Australia.
- Gönen, M. (2015). “Çocuk Edebiyatının Genel Hedefleri” (Ed. Mübeccel Gönen), Çocuk Edebiyatı. Ss. 2-9, Eğiten Kiatap, Ankara.
- Güler, T. & Dereli F. & Hazar R.G. (2013).Okul Öncesi Eğitim Programlarında Yer Alan Değerlerin Öğretmen Görüşleri İle İncelenmesi. Uluslararası Antalya Değerler Eğitimi Sempozyomu,140-153, Antalya.
- Halstead, J. M. (1996). “Values And Values Education In Schools” Values in Education and Education inValues. (Ed. J. M. Halstead And M. J. Taylor ), The Falmer Press (A member of the Taylor & Francis Group), London Washington, D.C.
- Karatay, H. (2011). “Çocuk Edebiyatı Metinlerinde Bulunması Gereken Özellikler” (Ed. T. Şimşek), Kuramdan Uygulamaya Çocuk Edebiyatı (1. baskı, ss. 77-126), Grafiker Yayınları, Ankara.
- Oğuzhan Kıldan, A. (2011). “Güne Güneşin Doğuşunu İzleyerek Başlamak Gibidir Hayata Okul Öncesi Eğitimle Başlamak”, Eğitime Bakış Eğitim-Öğretim Ve Bilim Araştırma Dergisi, 7 (20):16-20.
- Oguzkan, Ş.; Tezcan, E.; Tür, G. & Demiral, Ö. (1999). Okul Öncesinde Yaratıcı Çocuk Etkinlikleri, Ya-Pa Yayıncılık, İstanbul.
- Ogelman, H.G. & Sarıkaya, H.E. (2015). “Okul Öncesi Eğitimi Öğretmenlerinin Değerler EğitimiKonusundaki Görüşleri: Denizli İli Örneği”. Sakarya Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, (29): 81-100.
- Quisumbing, L. R. & Leo, J. (2005). Learning To Do: Values For Learning And Working Together In AGlobalized World: An Integrated Approach To Incorporating Values Education In Technical And VocationalEducation And Training. Bonn: Unesco-Unevoc International Centre For Technical And Vocational Education And Training.Retrieved From, Germany
- Http://Www.Eric.Ed.Gov/Contentdelivery/Servlet/Ericservlet?Accno=Ed449449 Erişim:2611.2017
- Rokeach, M., & F. Regan, J. (1980). “The Role Of Values In The Counselling Situation”, The Personnel And Guidance Journel, 58(9): 576-583.
- Sallabaş, M.E.(2013). “Analysis Of Narrative Texts In Secondary School Textbooks In Terms Of Values Education”, Educational Research and Reviews, 8(8), 361-366.
- Şahin, G. (2014). “Okul Öncesi Dönem Çocuk Kitaplarında Görsel Bir Uyaran Olarak Resim”, TurkishStıdies-International Periodical For The Languages, Literature and History of Turkish or Turkic, 9(3): 1309- 1324.
- Şimşek, H. (2013). “Eğitim ve Oyun Bağlamında 19. Yüzyılda Türk Çocukluk Anlayışında Değişmeler”, Değerler Eğitimi Dergisi, 11 (25): 215-249.
- Sever, S. (2008). Çocuk ve Edebiyat, Tudem Yayıncılık, Ankara.
- Tuğrul, B. & Feyman, N. (2006). “Okul öncesi çocukları için hazırlanmış resimli öykü kitaplarında kullanılantemalar”. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi 2. Ulusal Çocuk ve Gençlik Edebiyatı Sempozyumu,4-6 Ekim 2006, Yayına Hazırlayan: Sedat Sever). Ankara Üniversitesi Yayınları No:203, 387-392, Ankara.
- United Nations Educational, Scientific, And Cultural Organization. (2002). Framework For Action On ValuesEducation İn Early Childhood Report (Report No: Ed-2002/Ws/32). Paris: United Nations Educational, Scientific, And Cultural Organization.
- MEB 2010
- Uyanık Balat, G. & Balaban Dağal, A. (2011). Okul öncesi dönemde değerler eğitimi etkinlikleri. Kök Yayıncılık, Ankara.
- Uzunkol, E. (2014). Effect Of Values Educatıon Program Applıed In Lıfe Studıes Lesson On Self-Esteem, Socıal Problem-Solvıng Skılls And Empathy Levels Of Students, Gazi Universti, Ankara.
- Veziroğlu, M. & Gönen, M. (2012). “Review Of The Eligibility Of Picture Books To The Acquisition Of ThePreschool Education Program Of The Ministry Of National Education”, Education And Science, 37(163): 226- 238.
- Yıldırım, A. & Şimşek, H. (2011). Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri, Seçkin Yayıncılık, İstanbul.18. Millî Eğitim Şûrası Kararları Öğretmenin Yetiştirilmesi, İstihdamı Ve Mesleki Gelişimi http://www.memurlar.net/haber/184159/ Erişim 24.12.2017
- MEB, Değerler Eğitimi Yönergesi,http://mebk12.meb.gov.tr/meb_iys_dosyalar/34/39/749197/dosyalar/2015_02/09093609_degerleregitimi.pdf
