Author :
Abstract
Bu çalışmada, XIX. yüzyıl ortalarında Edirne Eyaleti dâhilinde Gelibolu Sancağı’na bağlı olan Evreşe Kazası’nın hane sahiplerine dair bazı bilgiler ve kazada tespit edilen meslekler ele alınmıştır. Çalışmanın ana kaynağını, R. 1256/M. 1840 yılında kaydı tutulan ve içerisinde 18 adet köyün yer aldığı 5945 numaralı Evreşe Kazası Temettuât Defteri oluşturmaktadır. Defterde sosyal yapıya dair nüfus verileri, hane reisinin adı, lakabı, eşkâli, aile adı ve meslekî durumu ile ilgili bilgiler bulunmaktadır. Bu bilgilerden hareketle, Evreşe Kazası’nın 18 köyünde mevcut olan nüfus ve sosyo-ekonomik dokuyu gösteren meslekler tespit edilmiş ve bunlar kendi içinde tasnife tabi tutulmuştur. Neticede, XIX. yüzyıl ortalarında Evreşe Kazası’nın sosyal yapısına dair bazı verilerin ortaya konulması amaçlanmıştır.
Keywords
Abstract
In this study, some informations about house owners of Evreşe District which tied to Gelibolu Sanjak in Edirne Province in the middle of 19th century and occupations which was determined in this district, have been discussed. “5945 numbered” Temettûat Register of Evreşe District which was recorded in 1840 and belonged to the eighteen villages, constitute the main source of this study. This registers include informations concerning with information about population which is concerning to social structure, head of the household’s name, nickname, appearance, family name and occupation status. With this information, in Evreşe District’s eighteen village, occupations which indicated to population and socio-economic texture have been determined, and they have been classified in their own. Eventually, in the middle of 19th century it has been aimed to reveal some the data about Evreşe District’s social structure.
Keywords
- Adıyeke, Nuri (2000). “Temettuat Sayımları ve Bu Sayımları Düzenleyen Nizamname Örnekleri’’, OTAM, Sayı: 11, s. 769-787.
- Aydın, Mahir (1990). “Sultan II. Mahmud Döneminde Yapılan Nüfus Tahrirleri”, Sultan II. Mahmud ve Reformları Semineri(28-30 Haziran 1989), İstanbul 1990, s. 81-106.
- Ayverdi, İlhan (2011). Misalli Büyük Türkçe Sözlük, İstanbul: Kubbealtı Yayınları.
- Başbakanlık Devlet Arşivleri Genel Müdürlüğü (2000). Başbakanlık Osmanlı Arşivi Rehberi, İstanbul: T.C. Başbakanlık Devlet Arşivleri Genel Müdürlüğü Yayınları.
- Baykara, Tuncer (2000). Anadolu’nun Tarihi Coğrafyasına Giriş I: Anadolu’nun İdari Taksimatı, Ankara: Türk Kültürünü Araştırma Enstitüsü.
- Çadırcı, Musa (1997). Tanzimat Dönemi’nde Anadolu Kentleri’nin Sosyal ve Ekonomik Yapısı, Ankara: TTK Yayınevi.
- ------------------------ (1970). “Türkiye’de Muhtarlık Teşkilatının Kurulması Üzerine Bir İnceleme”, Belleten, XXXIV/135, Ankara: TTK Yayınevi, s. 409-420.
- Demir, İsmet (1999). “Temettü Defterlerinin Önemi ve Hazırlanış Sebepleri”, Osmanlı Ansiklopedisi, Cilt: VI, Ankara: Yeni Türkiye Yayınları, s. 315–321.
- Devellioğlu, Ferit (2007). Osmanlıca-Türkçe Ansiklopedik Lügat, Ankara: Aydın Kitabevi Yayınları.
- Emecen, M. Feridun (1990). “XVI. Asır Başlarında Bir Göçün Tarihçesi: Gelibolu’da Sirem Sürgünleri”, Osmanlı Araştırmaları, Cilt: X, İstanbul, s. 161-179.
- Güran, Tevfik (2000). “19. Yüzyıl Temettuat Tahrirleri”, Osmanlı Devleti’nde Bilgi ve İstatistik, Ankara 2000, s. 75-94.
- Karpat, Kemal H. (2010). Osmanlı Nüfusu (1830-1914), İstanbul: Timaş Yayınları.
- Kütükoğlu, Mübahat S. (1995). “Osmanlı Sosyal ve İktisâdi Tarihi Kaynaklarından Temettü Defterleri”, Belleten, Cilt: LIX, Sayı: 225, s. 395-413.
- Ortaylı, İlber (2000). Tanzimat Devrinde Osmanlı Mahalli İdareleri (1840- 1880), Ankara: TTK Yayınevi. Öztürk, Said (2000). “Temettuat Tahrirleri”, Akademik Araştırmalar Dergisi, Sayı: 4-5, s. 537-590.
- Pakalın, M. Zeki (1993). Osmanlı Tarih Deyimleri ve Terimleri Sözlüğü, Cilt: III, İstanbul.
- Rumeli Eyaleti (1514-1550), Osmanlı Yer Adları: I, T.C. Başbakanlık Devlet Arşivleri Genel Müdürlüğü Osmanlı Arşivi Daire Başkanlığı, Ankara 2013.
- Sertoğlu, Midhat (1986). Osmanlı Tarih Lûgatı, İstanbul: Enderun Kitabevi.
- Şener, Abdüllatif (1990). Tanzimat Dönemi Osmanlı Vergi Sistemi, İstanbul: İşaret Yayınları. Umar, Bilge (1993). Türkiye’deki Tarihsel Adlar, İstanbul: İnkılâp Kitabevi.
- Ünal, Mehmet Ali (2011). “Dülger”, Osmanlı Tarih Sözlüğü, İstanbul: Paradigma Yayınevi, s. 210.
- ------------------------- (2011). “Cizye”, Osmanlı Tarih Sözlüğü, İstanbul: Paradigma Yayınevi, s. 153-154.
- Yarkın, I. (1965). Goat–Camel–Pig Husbandry (Keci–Deve–Domuz Yetistiriciligi), Ankara University Publishing, Number: 243, Ankara: Ankara University Print House.
