SOCIO-ECONOMIC EFFECTS OF IRREGULAR SETTLEMENT AND INDUSTRIALIZATION ON LAND USE: THE RESEARCH OF KAHRAMANMARAŞ URBAN AREA
Author :
Abstract
As of 1980’s, the demand for industrialisation from the private sector, accompanied by incentives, has led to settlement on farmlands in many cities. Kahramanmaraş city is one of these cities. In 1970’s, considering the means of transportation facilities, Sümerbank, a state-owned enterprise, was established on a farmland, and beginning from the year 1980, the private sector has followed the fashion and today, the Kahramanmaraş Plain is covered by factories and settlement areas in substantial numbers. This study deals with land use patterns in the urban area of Kahramanmaraş after immigration from rural areas into urban areas along with the industrialisation process as of 1980’s. Also, the socio-economical impacts and soil losses, the two outcomes of unplanned industrialisation and building, are discussed in the context of the urban area of Kahramanmaraş. In various studies, it was calculated to have been at a rate ranging from 11% to 14% in Kahramanmaraş city by the year 2000. This study reveals that the increased occupation of farmlands year by year has brought forth material losses, irregular and unplanned urbanisation, environmental pollution, and the deprivation of utility services by settlers. The concept of the deprivation of utility services also covers the deprivation of education and qualifications-building services; being under-qualified individuals, those living in the mentioned areas often work in the informal sector
Keywords
Abstract
1980’li yıllardan itibaren özel kesimin teşvikler eşliğinde sanayileşme talebi, birçok kentte tarım alanları üzerine yerleşilmesine neden olmuştur. Kahramanmaraş kent merkezi de bunlardan biridir. 1970’li yıllarda ulaşım imkanları göz önünde tutularak tarım alanı üzerine kurulan kamu işletmesi Sümerbank’ı 1980’den itibaren özel sektör izlemiş ve Kahramanmaraş Ovası bugün büyük ölçüde fabrika ve yerleşim alanları ile kaplanmıştır. Bu çalışmada 1980’li yıllardan itibaren sanayileşmeye bağlı kırdan kente göçlerle birlikte Kahramanmaraş kentsel alanındaki arazi kullanım örüntüleri ele alınmıştır. Ayrıca, plansız sanayileşme ve yapılaşmanın doğurduğu sosyo-ekonomik etkiler ve toprak kayıpları, Kahramanmaraş kentsel alanı bağlamında tartışılmıştır. Çeşitli araştırmalarda Kahramanmaraş’ta 2000 yılı itibariyle %11ile %14 arasında hesaplanmıştır. Bu çalışmada, her geçen yıl artan tarımsal alan işgalinin, maddi kayıplara, düzensiz ve çarpık kentleşmeye, çevre kirliliğine, yerleşimcilerin kentsel hizmetlerden yoksun kalmasına neden olduğu sonucuna ulaşılmıştır. Kentsel hizmetlerden yoksunluk, eğitim ve vasıf geliştirme hizmetlerini de kapsamakta; bu bölgelerde oturanlar düşük vasıfları nedeniyle çoğunlukla kayıtdışı çalışmaktadırlar.
Keywords
- [1] H Özcan, M Çetin, “Tarım Topraklarının Amaç Dışı Kullanımı ve Arazi Kullanım Planlamasının Önemi(Adana ve Mersin Örneği)”, In: Uluslararası Kültürteknik Kongresi, 4-10 Haziran 1998, Bursa, (1998) 34-41[2] Eskişehir Ziraat Mühendisleri Odası, Eskişehir İli Merkez İlçede Bulunan Arazilerin Arazi Kullanma Şekilleri Yönünden Değerlendirilmesi, Ziraat Mühendisleri Odası Yayınları No: 49, Ankara (1995)
- [3] A. K. Özbek, T. Öztaş, “Tarım Alanlarının Amaç Dışı Kullanımı: Erzurum Örneği”, Ekoloji Dergisi, (13)52 (2004) 1-6
- [4] T. Koç, “Urbanization and Land Use in Balıkesir Plain”. In: Internatıonal Conference on, Sustainable Land Use and Manegment, Soil Sci. Society of Turkey, 10-13 June 2002, Çanakkale, (2002) 14-20
- [5] Ö. Yılmaz, “Tarım Alanlarının Amaç Dışı Kullanımı ve Afyon Örneği”, http://www.sosbil.aku.edu.tr/dergi/III1/13.pdf (accesed 2009.09.28)
- [6] D. Kuşat Gürün, H. Doygun, “Kahramanmaraş Kentsel Gelişiminin Tarımsal Alan Kullanımı ÜzerineEtkileri”, 4. Coğrafi Bilgi Sistemleri Bilişim Günleri, 13 – 16 Eylül 2006 / Fatih Üniversitesi / İstanbul- Türkiye, dis.fatih.edu.tr/store/docs/ gurun_kahkentgelUCDuXc9I.pdf, (accessed 2009.08.27)
- [7] M. Karabulut, M. Küçükönder, M. Gürbüz, E. K. Sandal, “Kahramanmaraş Şehri Ve Çevresinin ZamansalDeğişiminin Uzaktan Algılama Ve CBS Kullanılarak İncelenmesi” 4. Coğrafi Bilgi Sistemleri Bilişim Günleri,13 – 16 Eylül 2006 / Fatih Üniversitesi / İstanbul-Türkiye, dis.fatih.edu.tr/store/docs/ gurun_kahkentgelUCDuXc9I.pdf, (accessed 2009.08.27)
- [8] M. Gürbüz, Kahraman Maraş Merkez İlçe’nin Beşeri ve İktisadi Coğrafyası, Kahramanmaraş Valiliği İl Kültür Müdürlüğü Yayınları No:2, Kahramanmaraş (2001).
- [9] A. İ. Şahin, Kahramanmaraş’ın şehirsel gelişiminin coğrafi bilgi sistemleri yöntemiyle incelenmesi, KSÜ Sosyal Bilimler Enstitüsü Coğrafya Anabilim Dalı Yüksek Lisans Tezi, Kahramanmaraş, (2004).
- [10] www.angora.deprem.gov.tr (accessed 2009.08.27)
- [11] M. Özuğurlu, Anadolu’da Küresel Fabrikanın Doğuşu: Yeni İşçilik Örüntülerinin Sosyolojisi, Halkevleri Emek Araştırmaları Merkezi Yayını No:1, İstanbul. (2005)
- [12] Y. Kasap, S. Irmak, “Türkiye'de Ve Kahramanmaraş İli'nde Tarım Arazileri Ve Erozyon Sorunları” Jeoloji Dergisi, (8)29 (1998) 6-10.
- [13] R. Gündoğan, H. Dikici, N. Gürel H. Şerbetçi, A. Yüksel K. Yilmaz, C. Gençoğlan, A. R. Demirkiran,F. Adanir, “Kahramanmaraş Yakın Çevresinin Potansiyel Arazi Kullanım Planlaması” Tarımda BilişimTeknolojileri 4. Sempozyumu, 20-22 Eylül 2001, KSÜ, Kahramanmaraş, http://eskiweb.ksu.edu.tr/sempkonf/tbt4s_fulltext/tbt4s_full/bildiri_doc/8.doc (accesed 2009-08-25).
- [14] http://www.itb.org.tr/TR/excel_docs/dunya_pamuk_fiyatlari.xls (accessed 2009-08-30).
- [15] M. Yılmaz, “Yapısal Uyum Programlarının İçgöç ve Kentsel İşgücü Piyasası Üzerine Etkileri:Kahramanmaraş Örneği”, Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Çalışma Ekonomisi ve Endüstri İlişkileri Anabilim Dalı, Ankara, (2008).
- [16] M. Yılmaz, İ. Göktürk, D. Kök, “Kahramanmaraş'ta 1980 Sonrası Tarım ve Sanayi Politikalarının İçgöçve Kentsel İşgücü Piyasası Üzerine Etkileri”, Selçuk Üniversitesi Karaman İİBF Dergisi, 9(12), Haziran, (2007)
