MALİYET YÖNETİMİNDE GÖRELİ ETKİNLİK ANALİZİ: BIST MENKUL KIYMETLER YATIRIM ORTAKLIĞI ENDEKSİNDE UYGULAMA
Author :
Abstract
Günümüzde değişen küresel rekabet ortamı karşısında küçük tasarruf sahiplerinin, yatırım yapma olanağı zorlaşmakta ve yeni yatırım yolları aramaktadırlar. Bu anlamda tasarruf sahiplerinin sermayelerini birleştirerek yatırım yapmaları, finansal sistemde yeni bir işletme türünün doğmasına yol açmış ve yatırım ortaklıkları olarak adlandırılan işletmeler ortaya çıkmıştır. Söz konusu işletmeler ile küçük tasarruf sahiplerinin sermayelerinin ekonomiye kazandırılmasının yanında yeni yatırım türünün oluşmasına da katkı sağlanmıştır. Dolayısıyla potansiyel yatırımcılar ve ülke ekonomisi bakımından söz konusu işletmelerin maliyetlerini etkin yönetebilmeleri ve sonucunda yarattıkları değer merak konusu olmuştur. Bu çalışmada, Türkiye’de menkul kıymet yatırım ortaklığı sektöründe faaliyet gösteren ve borsaya kote olan 5 işletmenin 2012-2016 yılları itibariyle, maliyet yönetim performanslarının etkinliğinin değerlendirilmesi amaçlanmıştır. Bu doğrultuda, işletmelerin maliyet yönetim performanslarının etkinliğinin değerlendirilmesinde; girdi olarak: satışların maliyeti/satışlar ve genel yönetim giderleri/satışlar, çıktı olarak: aktif karlılığı ve özkaynak karlılığı oranları kullanılmış olup, Malmquist Toplam Faktör Verimliliği Endeksi (MTFVE) bazında değerlendirmeler yapılmıştır. Çalışmanın sonucunda; maliyet yönetimi performansının, toplam faktör verimliliği bakımından 2013-2014 döneminde en yüksek düzeyine ulaştığı tespit edilmiştir.
Keywords
Abstract
In the face of the changing global competition environment, small saving owners have difficulty making investments. So they are looking for new ways for invest. Investors by combining the capital of the savings owners have led to the emergence of a new business model in the financial system and Investment Partnerships have emerged. By the businesses, the owners of the small savings owners are earned the economy as well as contributed to the creation of a new investment model. Therefore, the ability of businesses to effectively manage their costs and the resulting value they have created is a matter of curiosity for potential investors and country economy. In this study, it is aimed to evaluate the effectiveness of cost management performances of the five stock markets listed businesses operating in the securities investment trust sector in Turkey in 2012-2016. In this respect, in evaluating the effectiveness of cost management performances of businesses; As inputs: cost of sales / sales and general management expenditures / sales, output: asset return and return on equity ratio are used and the Malmquist Total Factor Productivity Index (MTFPI) has been evaluated. As a result of the study; it has been determined that cost management performance has reached its highest level in terms of total factor productivity in the period of 2013-2014.
Keywords
- AKHİSAR, İlyas ve Seher A. TEZERGİL, (2014), Malmquist Toplam Faktör Verimlilik Endeksi:
- AKHİSAR, İlyas ve Seher A. TEZERGİL, (2014), Malmquist Toplam Faktör Verimlilik Endeksi:Türk Sigorta Sektörü Uygulaması, Finansal Araştırmalar ve Çalışmalar Dergisi, Cilt: 5, Sayı: 10, Ocak 2014, ISSN 1309-1123, ss. 1-14.
- AKYÜZ, Yılmaz, YILDIZ, Feyyaz ve Zübeyde KAYA, (2013), Veri Zarflama Analizi (VZA) VeMalmquist Endeksi İle Toplam Faktör Verimlilik Ölçümü: BİST’te İşlem Gören Mevduat BankalarıÜzerine Bir Uygulama, Atatürk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, Cilt: 27,Sayı:4, ss: 110-130.
- AL-REFAİE, Abbas, AL-TAHAT, Mohammad and Ruba NAJDAWİ, (2015), Using MalmquistIndex Approach to Measure Productivity Change of a Jordanian Company for Plastic Industries, American Journal of Operations Research, Volume: 5, pp: 384-400.
- AYTEMİZ, KAYA, Semih, (2006), Ticaretin Serbestleşmesi ve Türkiye İmalat Sanayiinde Toplam Faktör Verimliliği, Gazi Üniversitesi İİBF Dergisi, 7/2, ss: 71-93.
- BALEZENTİS, Tomas, (2012), The Cost Malmquist Index Decomposition For Analysis Of TheTotal Factor Productivity Change İn Lithuanian Family Farms, Žemės Ūkıo Mokslaı. T. 19. Nr. 3. P. 168–179.
- BENLİ, KESKİN, Yasemin ve Süleyman DEĞİRMEN, (2013), The Application of DataEnvelopment Analysis Based Malmquist Total Factor Productivity Index: Empirical Evidence in Turkish Banking Sector, Panoeconomıcus, volume: 2, Special Issue, pp. 139-159.
- COELLİ, T. J. ve RAO, D. S. P. (2003). Total Factor Productivity Growth in Agriculture: AMalmquist Index Analysis of 93 Countries, 1980-2000. Queensland: Centre for Efficiency and Productivity Analysis, ss: 1-30.
- DAŞTAN, Hüseyin ve Gürkan ÇALMAŞUR, (2014), Verimlilik, Teknoloji Ve Etkinlik (AvrupaBirliği’ne Üye ve Aday Ülkelerin Performans Ölçümü), Akademik Araştırmalar ve Çalışmalar Dergisi / Journal of Academic Researches and Studies, Yıl 6 - Sayı 11, ss: 56-86.
- DELİKTAŞ, Ertuğrul, (2002), Türkiye Özel Sektör İmalat Sanayiinde Etkinlik ve Toplam Faktör Verimliliği Analizi, ODTÜ Gelişme Dergisi, 29, ss.247–284.
- DİNÇER, Erdal, (2008), "Veri Zarflama Analizinde Malmquist Endeksiyle Toplam FaktörVerimliliği Değişiminin İncelenmesi Ve İMKB Üzerine Bir Uygulama", Marmara Üniversitesi, İİBF Dergisi, XXV(2), ss. 825-846.
- FARE, Rolf ve SHAWNA Grosskopf, MARY Norris and ZHONGYANG Zhang, (1994),“Productivity Growth, Technical Progress, and Efficiency Change in Industrialized Countries”, The American Economic Review, 84 (1), 66-83.
- FIRAT, Bengisu, (2012), Çevresel Etkinliğin Ölçümü: Malmquist Endeks Analizi, Yüksek Lisans Tezi, Muğla Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Muğla.
- KARAOĞLU, Merve (2015), Türkiye’deki Havaalanlarının Etkinliklerinin Malmquist İndeks VeÇoklu Periyodlu İki Aşamalı Veri Zarflama Analizi İle İncelenmesi, Yüksek Lisans Tezi, Gazi Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
- KÖK, Recep ve Nevzat ŞİMŞEK, (2006), Endüstri-İçi Dış Ticaret, Patentler Ve UluslararasıTeknolojik Yayılma, UEK-TEK Uluslararası Ekonomi Konferansı, Ankara: Türkiye Ekonomi Kurumu.
- KULA, Veysel, KANDEMİR, Tuğrul ve Letife ÖZDEMİR, (2009), VZA Malmquist Toplam FaktörVerimlilik Ölçüsü: İMKB’ye Koteli Çimento Şirketleri Üzerine Bir Araştırma, Sosyal ve Ekonomik Araştırmalar Dergisi, sead.selcuk.edu.tr.
- LORCU, Fatma, (2010), “Malmquist Toplam Faktör Verimlilik Endeksi: Türk Otomotiv Sanayi Uygulaması”, İstanbul Üniversitesi İşletme Fakültesi Dergisi, Cilt: 39, Sayı: 2, ss: 276-289.
- MAHADEVAN, Renuka, (2002), A DEA Approach to Understanding The Productivity Growth ofMalaysia’s Manufacturing Industries, Asia Pasific Journal Of Management, Volume: 19, Issue 4, pp: 587-600.
- MOFFAT, Boitumelo Dudu, VALADKHANI, Abbas and Charles HARVIE, (2009), Malmquistindices of productivity change in Botswana's financial institutions, Global Business and Economics Review, Vol. 11, No. 1, pp: 28-43.
- ÖZOK, Ufuk, (2006), Veri Zarflama Analizi ve Malmquist Toplam Faktör Verimliliği Endeksi İleTürkiye’deki İllerin Tarım Etkinliklerinin İncelenmesi, Yüksek Lisans Tezi, Gazi Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
- RAPHAEL, Gwahula, (2013), A DEA- Based Malmquist Productivity Index approach in assessingperformance of commercial banks: Evidence from Tanzania, European Journal of Business and Management, Vol.5, No.6, pp: 23-35.
- SHEN, Yongjun, HERMANS, Elke, RUAN, Da, VANHOOF, Koen, BRIJS, Tom and Geerts WETS,(2010), Dea-Based Malmquıst Productıvıty Index Approach In Assessıng Road Safety Performance,Transportation Research Institute – Hasselt University Wetenschapspark 5 bus 6, 3590 Diepenbeek, Belgium, pp: 1-6.
- VERGİL, Hasan ve Tezcan ABASIZ, (2008), Toplam Faktör Verimliliği, Hesaplanması ve Büyümeİlişkisi: Collins Bosworth Varyans Ayrıştırması, Kocaeli Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi (16) 2008 / 2: 160-188.
- WANG, Ying-Ming and Yi-Xin LAN, (2011), Measuring Malmquist productivity index: A newapproach based on double frontiers data envelopment analysis, Mathematical and Computer Modelling 54 , pp: 2760–2771.
- YAYLALI, Muammer ve Gürkan ÇALMAŞUR, (2014), Türk Otomotiv Endüstrisinde Maliyet veToplam Faktör Verimliliği, Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi 2014 18 (3): 325- 350.
- ZHENG, jınghai, (2012), Knowledge Production Function and Malmquist Index Regression Equations as a Dynamic System, Journal of Productivity Analysis, pp: 1-28.
