Author:
Abstract
19 yüzyılda, yaşanan iki büyük devrim sonrası ekonomide meydana gelen değişimin sonuçlarından biri olan kapitalizmle, onun eleştirisine soyunan sosyalist görüş, dönemin ideolojik algısını oluşturmuştur. Marx’ın ifadelerinde vücut bulan işçi egemenliği söyleminin Batı’da olduğu kadar Doğu’da da feodal yapıdan etkilenen halkın gündemine oturduğu görülür. Mısır’da roman sanatının hem şekil hem de içerik bakımından yeni olgunlaşmaya başladığı bu süreçte meydana gelen eserler, milli edebiyatın oluşmasına katkı sağladığı gibi dönemin bakış açısına işretle toplumsal olguları anlama ve yorumlama görevini de üstlenmiştir. Bunlar arasında yer alan Tevfîk el-Hâkîm’in Usfûr mine’ş-Şark (Doğulu Güvercin, 1938) adlı romanı hem Doğu hem de Batı’yı eleştiren içeriğiyle ele aldığı dönemi toplumsal alanda betimlemektedir. Söz konusu çalışma, romanı içeriğindeki konu başlıkları çerçevesinde değerlendirerek hâkim bakış açısına işaret etmeyi hedeflemektedir. Olgular ideolojik alt yapılarıyla incelenecek ve sosyal zeminde yankıları değerlendirilecektir.
Keywords
Abstract
In the 19th century, capitalism, which was one of the results of the changes in the economy after the two great revolutions, and the socialist view that criticized it, formed the ideological perception of the period. The discourse of workers' sovereignty, embodied in Marx's statements, was on the agenda of the people affected by the feudal structure in the East as well as in the West. The works produced during this period, when the art of the novel was just beginning to mature in terms of both form and content in Egypt, not only contributed to the formation of national literature, but also undertook the task of understanding and interpreting social phenomena from the perspective of the period. Among these works, Tawfīq al-Hāqīm's novel Usfur min Sharq (A Sparrow from the East, 1938), with its content criticizing both the East and the West, depicts the period it tackles in the social sphere. This study aims to point out the dominant point of view by evaluating the novel within the framework of the topics in its content. The facts will be analyzed with their ideological substructures and their repercussions on the social ground will be evaluated.