Deneysel-Kurgusal Fotoğrafın Batı’daki Ve Türkiye’deki Gelişiminin Başat Örnekler Üzerinden İncelenmesi
Author :
Abstract
Teknolojik ve kimyasal bir devrim olarak 19. yüzyılda ortaya çıkan fotoğrafın ‘gerçeklik’ ile kurduğu güçlü ilişkiden dolayı gerçeklik kavramı sanatçılar tarafından sorgulanmıştır. Çalışmada bu sorgulamaların yapıldığı deneysel-kurgusal fotoğrafın gelişiminin başat örnekleri üzerinden incelenmesi ve geleceğine dair çıkarımlar yapılması amaçlanmıştır. Modernizmin dayattığı ‘nesnel gerçeklik’ yerini postmodern bir tavır olan ve sanatçının birikimi ve hayal gücü ile şekillenen ‘öznel gerçekliğe’ bırakmıştır. Dolayısıyla bu tavırda eserler veren sanatçılar fotoğrafik görüntüye müdahale ederek kendilerine alternatif gerçeklikler yaratmıştır. Batı’da postmodernizm, II. Dünya Savaşının sonucunda ortaya çıkan toplumsal ve kültürel değişimler ile 1960’lardan sonra yükselişe geçmiştir ve 1980’den sonra uluslararası bir boyutta etkili olmuştur. Postmodernizm ile birlikte Batı’da ve Türkiye’deki fotoğraf anlayışı kavramsal ve uygulama yönüyle gelişmiş ve salt gerçeği göstermekten öte bir ifade biçimi olarak kabul edilmiştir. Böylece fotoğraf, sanatçının duygu ve düşüncelerini ifade etmesinde önemli bir rol oynamıştır. Bu bulgular ışığında analog teknolojiden dijital teknolojiye geçildiğinde çalışmalarını buna göre dönüştüren ve yorum katan deneysel-kurgusal fotoğrafçıların gelişen yeni teknolojilere de geçmişte olduğu gibi gelecekte de yeni yöntemler yaratarak uyum sağlayacağı öngörülmüştür. Bu araştırma, tarihsel literatür çalışmasına bağlı betimsel bir çalışmadır. Nitel araştırma yöntemlerinden olan literatür tarama ve doküman incelemeden faydalanılmıştır.
Keywords
Abstract
The concept of reality has been questioned by artists because of the strong relationship between photography, which emerged in the 19th century as a technological and chemical revolution. In this study, it is aimed to examine the development of experimental-fictional photography, in which these inquiries are made, through dominant examples and to make inferences about its future. The 'objective reality' imposed by modernism has left its place to the 'subjective reality', which is a postmodern attitude and shaped by the artist's experience and imagination. Therefore, artists who produced works with this attitude created alternative realities for themselves by interfering with the photographic image. Postmodernism in the West, with the social and cultural changes that emerged as a result of World War II, it started to rise after the 1960s and became effective on an international scale after 1980. Along with postmodernism, the understanding of photography in the West and in Turkey has developed conceptually and practically, and has been accepted as a form of expression beyond merely showing the truth.Thus, photography played an important role in the artist's expression of his feelings and thoughts. In the light of these findings, it is predicted that experimental-fictional photographers, who transform their works and add comments accordingly when switching from analog technology to digital technology will adapt to developing new technologies by creating new methods in the future as they have done in the past. This research is a descriptive study based on the historical literature study. Literature review and document review, which are qualitative research methods, were used.
Keywords
- 1. Ak, S. A. (2001). Erken Cumhuriyet Dönemi Türk Fotoğrafı, İstanbul: Remzi Kitabevi, İstanbul.
- 1. Ak, S. A. (2001). Erken Cumhuriyet Dönemi Türk Fotoğrafı, İstanbul: Remzi Kitabevi, İstanbul. 2. Antmen, A. (2019). 20. Yüzyıl Batı Sanatında Akımlar, Sel Yayıncılık, İstanbul.
- 3. Aristoteles (2011). ‘Poetika’ Şiir Sanatı Üzerine, (Çev. Furkan Akderin). İstanbul, Say Yayınları. 4. Berger, J. (2014). Görme Biçimleri. (Çev: Yurdanur Salman), Metis Yayıncılık, İstanbul.
- 5. Berger, J. (2018). Bir fotoğrafı anlamak, Metis Yayınları, İstanbul.
- 6. Birinci, G. (2017). “Deneysel Bir Yaklaşım Olarak Kolaj ve Karışık Teknik Uygulamasının Fotoğraf Sanatına Yansıması”, Art-e Sanat Dergisi, 10(20): 666-690.
- 7. Calak, K. (2008). “Barbara Kruger, your body is a battleground”,https://dspace.sunyconnect.suny.edu/bitstream/handle/1951/43953/Barbara_Kruger_Your_Body_Is_a_Battlegro und.pdf?sequence=1&isAllowed=y/ Erişim Tarihi: 12.5.2022
- 8. Clarke, G. (2017) Güzel Sanatların Bir Dalı Olarak Fotoğraf. Hayalperest Yayınları, İstanbul. 9. Çetin, O. C. (1993). “Renkarnasyon”, https://www.orhancemcetin.com/renkarnasyon
- 10. Çetin, O. C. (2009) Özlem Şimşek’in Orhan Cem Çetin ve Murat Germen ile Milliyet Sanat dergisi içinyaptığı söyleşi. https://muratgermen.wordpress.com/2009/10/25/turkiye-cagdas-sanatinin-yukselen-yildizi-fotograf-ozlem-simsekin-orhan-cem-cetin-ve-murat-germen-ile-milliyet-sanat-dergisi-icin-yaptigi-soylesi/ [29.06.2022]
- 11. Çetin, O. C. (2022) Akbank Sanat Konuşmaları, https://www.youtube.com/watch?v=HxwAg_sHhbA Erişim Tarihi: 27.05.2022
- 12. Çetin, O. C. (2022). “Müzik, Hüzün, Neşe”, https://www.orhancemcetin.com/muzik-huzun-nese
- 13. Çulha, D. (2019). “Barbara Kruger’in Tasarımlarını Göstergelerarasılığın Yeniden Üretim Yöntemleriyle Okumak”, IBAD Sosyal Bilimler Dergisi, 38-52.
- 14. Gezgin, A. Ö. (1995). “Cumhuriyetten Günümüze Fotografi 1923-1995”,https://www.ahmetonergezgin.com.tr/cumhuriyetten-gunumuze-fotografi-1923-1995/ Erişim Tarihi: 20.06.2022
- 15. Gezgin, A. Ö. (1995). Deneysel Fotoğrafın Tarihsel Gelişimi, http://www.fotografya.gen.tr/issue- 4/deneysel.html, Erişim tarihi: 25.06.2022.
- 16. Gülaçtı, İ. E. (2017). “Fotoğraf ve Propaganda İlişkisi Bağlamında Batılılaşmanın Propagandası Olarak II. Abdülhamid Armağan Albümleri”, Doktora Tezi, Yıldız Teknik Üniversitesi, İstanbul.
- 17. Gülaçtı, İ. E. (2021). “Postmodernizm Bağlamında Batı Fotoğrafçılığında Yeniden Üretim-Kendine Mal Etme ve Türk Fotoğrafçılığında Deneysel-Kurgusal Fotoğraf”, Social Sciences Studies Journal, 7(86).
- 18. Hayes, K. J. (2013). Edgar Allan Poe in Context. Cambridge University Press. Cambridge.
- 19. Higgins, J. (2014). Fotoğraf Neden Kusursuz Olmak Zorunda Değildir: Açıklamalı Modern Fotoğraf, Hayalperest Yayınevi, İstanbul.
- 20. Honour, H., & Fleming, J. (2016). Dünya Sanat Tarihi, Alfa Yayınları, İstanbul. 21. Kanburoğlu, Ö. (2021). A'dan Z'ye Fotoğraf, Say Yayınları, İstanbul.
- 22. Karadağ, Ç. (2016). Fotoğrafın Yüzyılı, Öteki Yayınevi, İstanbul.
- 23. Gök, K. (2016). “Fotoğrafin Bulunuşu ve Sonrasında Oluşan Teknik Gelişmeler”, Yıldız Journal of Art and Design, 3(1): 43-66.
- 24. Kuleli, Z. (2015). “Kitab El-Menazir’in Temel Prensiplerinin Bilim Felsefesi Açısından İncelenmesi”, Yüksek Lisans Tezi, Fatih Sultan Mehmet Vakıf Üniversitesi, İstanbul.
- 25. Le Petit Soldat (1963). https://kultfilmler.com/le-petit-soldat-kucuk-asker-izle/ Erişim Tarihi: 13.06.202226. Oral, M. (2011). Toplumsal belgeci fotoğraf ve Fikret Otyam Örneği, Espas Sanat Kuram Yayınları, İstanbul. 27. Özendes, E. (2002). “Osmanlı'da Fotoğraf Sanatı” Türkler, (15): 507-517, Ankara.
- 28. Özendes, E. (2014). “Fotoğrafta Osmanlıdan Cumhuriyet’e Geçiş Dönemi”, AFSAD, Kontrast Fotoğraf Dergisi, (43), s:13.
- 29. Öztuncay, B. (2005). Hatıra-i Uhuvvet: Portre Fotoğrafların Cazibesi 1846-1950, Aygaz, İstanbul. 30. Satkın, M. B. (2014). “Fotoğraf, Gerçeklik ve İdeoloji”, Sanat-Tasarım Dergisi, (5): 7-13.
- 31. Serter, S. S. (2000). “Fotoğrafik Görüntünün Oluşma Süreci ve Bu Görüntüde Sanatçının Rolü”, Kurgu Anadolu Üniversitesi İletişim Bilimleri Fakültesi Uluslararası Hakemli İletişim Dergisi, 17(17), 81-97.
- 32. Sontag, S. (2011). Fotoğraf Üzerine, (Çev. Osman Akınhay), İstanbul: Agora Kitaplığı, İstanbul.
- 33. Soulages, F. (2022). Fotoğrafın Estetiği, Espas Yayınları, İstanbul.
- 34. Süme, S. & Turan, E. (2016). “Zamanın Varlık Olarak Fotoğrafa Yansıması”, Sanat-Tasarım Dergisi, 1(6):27- 32.
- 35. Teksoy, R. (2005). Rekin Teksoy’un Sinema Tarihi, Oğlak Yayıncılık, İstanbul.
- 36. Tercan, S. (2012). “Fadindg Away Kararma”, İfsak Fotoğraf ve Sinema Dergisi, (146): 54 37. Topçuoğlu, N. (1992). İyi Fotoğraf Nasıl Oluyor, Yani?, YKY, İstanbul.
- 38. Turan, E. (2011). “Fotoğraf: Belleği Olan Ayna”, Sanat-Tasarım Dergisi, 1(2), 19-24.
