Author:
Abstract
Türklerin yaşamında deriden yapılmış ürünlerin önemli yer tuttuğu bilinmektedir. Hayvancılık başlıca geçim kaynağı olduğu için deri yaygın kullanılan bir malzeme olmuştur. Türkler, giysi ve giyim aksesuarları, at, eğer, koşum takımları, silah aksesuarları kap kacak, çadır gibi birçok nesnenin yapımı ve süslemesinde deriden yararlanmışlardır. Orta Asya’da ve Anadolu’da göç sonrası iki ayrı tarzda gelişen Türk sanatı; deri ürünlerin biçim ve süslemelerine de yansımıştır. Günümüzde Türklerin Orta Asya ve Osmanlıda oluşturdukları deri sanatı ürünleri yurtiçi ve yurt dışında müzelerde, çeşitli koleksiyonlarda bulunmaktadır. Türk deri sanatı incelendiğinde askeri alanda kullanım yerlerine göre, atıcı, kesici, savunma ve ateşli deri silah teçhizatı olmak üzere 4 grup altında toplandığı görülmektedir. Bu çalışma da; 2 adet Türk ve İslam Eserleri Müzesi, 3’er adet Beşiktaş Deniz Müzesi ve Harbiye Askeri Müze’sinde bulunan ateşli deri silah ve teçhizat gurubunda yer alan 8 adet nakışlı deri silahlıklar; ait olduğu dönem, boyut, ürünlerde kullanılan; gereç, teknik, renk, motif ve kompozisyon özellikleri açısından detaylı olarak incelenmiş ve tanıtılmaya çalışılmıştır.
Keywords
Abstract
The articles made of leather are known to have an important place in the life of the Turkish people. Leather has been a widely used material as the husbandry is the main source of income. Turkish people made use of leather for the manufacture and decoration of many objects such as clothing and clothing accessories, saddles and harnesses for horses, weapon accessories, utensils, and tents. The Turkish art that developed in two different styles after immigration in Central Asia and Anatolia is also reflected in the form and decoration of the articles of leather. Today, the articles of the leather art created by the Turkish people in Central Asia and the Ottoman Empire are found in various collections in museums in Turkey and abroad. When the Turkish leather art is examined, it is seen that it is grouped under 4 groups according to the use in the military field: armaments of leather for shooting, edged, and breaching weapons, and firearms. In this study, 8 embroidered gun racks of leather among the armaments of leather for firearms, with 2 being obtained from Turkish and Islamic Art Museum, and 3 each being obtained from Beşiktaş Naval Museum and Harbiye Military Museum have been examined in detail for the period to which they belonged, and for the equipment, technique, color, motif and composition used in the articles, and tried to be introduced.