Author:
Abstract
Amaç: ilaç harcamaları her geçen gün Türkiye ve dünya genelinde artış göstermektedir. Bu artışın hastalık yükü ile paralellik göstermemesi, akılcı ilaç kullanımı konusu üzerinde titizlikle durmayı gerektirmektedir. Bu konuda, diş hekimlerinin mevcut bilgi ve tutumlarının ortaya konulması, var olan yapının iyileştirilmesi açısından önem taşımaktadır. Bu araştırmada diş hekimlerinin, akılcı ilaç kullanımına ilişkin bilgi, tutum ve davranışlarını incelenmesi amaçlandı. Gereç ve Yöntem: Tanımlayıcı tipte olan bu araştırmanın evrenini İstanbul ilinde faaliyette bulunan kamuya bağlı ağız diş sağlığı hastaneleri ve merkezlerinde görev alan toplam 1335 diş hekimi oluşturdu. Araştırmada örneklemi için Gpower güç analizi yapıldı ve %95 güven aralığında örneklem sayısının 299 olduğu belirlendi. Ancak çalışmaya katılmayı kabul etmeyen 143 diş hekimi araştırmanın örneklemi kapsamına alınamadı ve örneklemi 156 diş hekimi oluşturdu. Araştırmanın verileri 02 Aralık 2019-26 Ocak 2020 tarihleri arasında anket yöntemi ile toplandı. Veri toplama aracı olarak, araştırmacılar tarafından literatür doğrultusunda oluşturulan, "Tanıtıcı Bilgi Formu" ve Veri toplama aracı olarak Sağlık Bakanlığının (SB) hazırladığı 17 sorudan oluşan Hekim Değerlendirme Formu kullanıldı. Verilerin analizinde tanımlayıcı istatistikler ve ki-kare testi uygulanmıştırBulgular: Araştırmaya katılan diş hekimlerinin %33,3’ü kadınlardan, %66,7’i erkeklerden oluşmaktadır ve %40,4’ü 31-40 yaş aralığındadır. Diş Hekimlerinin %43’ü 10 yıl ve üstü mesleki tecrübeye sahiptir. Katılımcıların %79,5’i diş hekimi iken %29,5’i uzman diş hekimidir.Diş hekimlerinin %90,3’i (n=141) mezuniyet sonrası meslek içi eğitimlerine katılırken, AİK (akılcı ilaç kullanımı) konusunda %62,1’i (n=97) eğitim aldığı saptandı. Diş hekimlerin %53,2’ü (n=83) hizmet içi eğitimlerden, %46,7’si (n=73) diş hekimliği fakültelerinden AİK eğitimi aldığı belirlendi. Hekimlerden mesleğinde 10 yıldan az çalışanların %57’si (n=89) 10 yıldan fazla çalışanların %43’ü (n=67) diş hekimliği fakülteleri tarafından verilen AİK eğitimi almıştır (p=0,00). Diş hekimleri reçeteleme yaparken bilgi kaynaklarından %92,3 (n=144) oranında yararlanmaktadır. Diş Hekimlerin reçeteleme yaparken en çok faydalandığı bilgi kaynağı internettir.Sonuç: Örgün diş hekimliği eğitimi sırasında diş hekimliği fakültelerinin akılcı ilaç kullanımı (AİK) eğitimine verdiği önemin artırılması gerektiği görülmektedir. Bulgular diş hekimlerinin ilaç bilgisi, reçeteleme konusunda kaynak olarak daha çok interneti kullanması; internet üzerinden kolay, ücretsiz ulaşılabilecek güvenilir kaynaklar oluşturulması ve hekimlere tanıtımı yapılması gerektiğini düşündürmektedir. Hekimlerin ilaç advers etkilerini yeterince bildirmediği görülmektedir. İlaç advers etkilerinin bildiriminin önemi hekimlere anlatılmalıdır.
Keywords
Abstract
Objective: drug spending is increasing with each passing day, Turkey, and worldwide. The fact that this increase does not correlate with the burden of disease requires careful consideration of rational drug use. In this regard, revealing the current knowledge and attitudes of dentists is essential in terms of improving the existing structure. This study aimed to examine the knowledge, attitudes, and behaviors of dentists regarding rational drug use. Method: The universe of this descriptive study was composed of 1335 dentists working in public dental hospitals and centers operating in Istanbul. In the study, the Gpower power analysis done for the sample, and it determined that the number of samples was 299 in the 95% confidence interval. However, 143 dentists who did not accept to participate in the study could not include in the sample of the study, and 156 dentists formed the sample. The data of the study were collected between 02 December 2019 and 26 January 2020 by the survey method. As the data collection tool, the "Introductory Information Form" and Physician Assessment Form consisting of 17 questions were used, which the researchers created in line with the literature. Descriptive statistics and chi-square tests used to analyze the data. Results: 33.3% of the dentists participating in the study are women, 66.7% are men, and 40.4% are between the ages of 31-40. 43% of Dentists have ten years of professional experience. While 79.5% of the participants are dentists, 29.5% are specialists. While 90.3% (n = 141) of the dentists participated in post-graduate training, it found that 62.1% (n = 97) received training on RDU (rational drug use). It was determined that 53.2% (n = 83) of dentists received RDU education from in-service trainings, 46.7% (n = 73) from dentistry faculties. Among physicians, 57% (n = 89) of those who work less than ten years (43 =) have received RDU training provided by the faculties of dentistry (p = 0.00). While prescribing dentists, 92.3% (n = 144) use the information sources.The most important source of information for dentists when prescribing is the internet. Conclusion: It is observed that the importance given to the rational drug use (RDU) education of the faculties of dentistry should be increased during formal dentistry education. The findings were that dentists use the internet more as a resource for drug information and prescribing; It suggests that it is necessary to create reliable support that can be accessed quickly and free of charge over the internet and to introduce them to physicians. Physicians do not appear to report adverse drug effects adequately. The importance of reporting adverse drug effects should be explained to physicians.