Author:
Abstract
Şeyhî, 14. yüzyılın sonları ile 15. yüzyılın başlarında Eski Anadolu Türkçesi sahasında eser vermiş olan önemli şairlerden biridir. Şairin bir adet Türkçe Dîvân’ı, bunun dışında Harnâme ve Hüsrev ü Şîrin adıyla bilinen iki mesnevîsi bulunmaktadır. Sanatçının Hüsrev ü Şîrin mesnevîsinde 27 adet gazel yer almaktadır. Bu gazeller aynı zamanda sanatçının Dîvân’ında da bulunmaktadır. Türk edebiyatında mesnevî türünün içerisine gazel ekleme alışkanlığı bugünkü bilgilerimize göre 13. yüzyıldan itibaren görülen bir edebî gelenektir. Şeyhî’de bu geleneğe uyarak bir başka Türk şair Nizâmî’nin Farsça kaleme aldığı Hüsrev ü Şîrin’i yeniden yorumlamıştır. Bu makalede Şeyhî’nin mesnevîde gazel kullanma sebepleri tema bağlamında değerlendirilmeye çalışılmıştır. Bunu yaparken gazellerin yer aldığı tüm bölümlerde matla ve makta beyitler verilmiş ardından mesnevînin gazelden önceki beyitleri verilerek geçişler gösterilmeye çalışılmıştır. Ayrıca Hüsrev ü Şîrin’de yer alan gazellerin Dîvân’da bulundukları yerler tespit edilerek mukayese yapılmıştır
Keywords
Abstract
Sheikhi is one of the important poets who produced works in the field of Old Anatolian Turkish between the late 14th and early 15th centuries. The poet has one Turkish Dîvân and two mathnavi known as Harnâme and Khusraw & Shirin, in which there are 27 ghazals. These ghazals are also found in the artist's Dîvân. According to our knowledge, the habit of adding ghazals into the mathnavi genre in Turkish literature is a literary tradition that has been seen since the 13th century. Sheikhi who followed this tradition, reinterpreted Khusraw and Shirin, which had been written in Persian by another Turkish poet named Nizâmî. In this article, the reasons why Sheikhi used ghazals in mathnavi were tried to be evaluated in the context of the theme. While doing so, the first and last couplets of all mentioned ghazals were given then, in order to show the transition, the mathnavi's couplets were given before he started producing ghazal's. In addition by locating his ghazals in the Dîvân, a comparison is made.