Author:
Abstract
Bu çalışmada Türkiye’de erken Cumhuriyet döneminin anayasal altyapısını oluşturan 1921 ve 1924 tarihli Teşkilat-ı Esasiye Kanunlarının yapım süreçleri ile Cumhuriyet yönetimini anayasal ilke haline getiren 1923 tarihli anayasa değişikliği sürecinde anayasa yapıcıların Meclis görüşmelerinde görünür hale gelen anayasa ve meşruiyet kavramsallaştırmaları incelenmektedir. Dönemin anayasal gelişmelerine damga vuran siyasi aktörlerin yani meclis üyelerinin anayasa ve anayasal meşruiyet konularına yaklaşımlarını anlamak amacıyla Türkiye Büyük Millet Meclisi tutanaklarına odaklanılmaktadır. Çalışmanın temel amacı, Türkiye’de erken Cumhuriyet dönemindeki anayasal gelişmelerin arka planında yer alan düşünsel boyutun içeriğine yani anayasal gelişmelerin içsel dinamiklerinden olan anayasa yapıcıların düşünce ve fikirlerine ışık tutmak ve kavrayışlarını siyaset bilimi kuramı ışığında anlamlandırmaktır. Bir başka deyişle, çalışma Türkiye’nin erken Cumhuriyet dönemi anayasa tarihine odaklanan çalışmalara farklı bir yönden katkı sunmayı ve Meclis tutanaklarını incelemek suretiyle anayasaların yapımında rol oynayan aktörlerin anayasa mefhumu ve anayasal meşruiyete ilişkin bakış açılarını ortaya koymayı amaçlamaktadır. Çalışmanın sonunda incelenen dönemdeki anayasa yapıcıların bakış açılarının büyük ölçüde yirminci yüzyılın en tartışmalı siyaset ve hukuk kuramcılarından olan Carl Schmitt’in anayasa kuramına dair görüşleri ile örtüşmekte olduğu iddia edilmektedir.
Keywords
Abstract
This study examines the constitutional framers’ conceptualizations of constitution and constitutional legitimacy in Turkey as revealed in the Parliamentary debates during the making of 1921 and 1924 Constitutions and Constitutional Amendment of 1923, which entirely set the groundwork for the constitutional system of the early Republican period. In order to understand the perspectives of constitutional framers on constitutions and constitutional legitimacy, the study concentrates on the minutes of Turkish Grand National Assembly. The major aim of the study is to shed light on the intellectual perspectives lying behind the constitutional developments of the early Republican period; more precisely considerations and thoughts of the framers of constitutions since they constitute the internal dynamic of constitutional developments, and interpret them in the framework of political theory. Hence, the study aims to contribute to the existing literature on the early constitutional history of Turkey by revealing the constitutional framers’ conceptualizations of constitution and constitutional legitimacy. The study claims in the end that the considerations of the constitutional framers largely overlap with the main tenets of the constitutional theory of Carl Schmitt, one of the most controversial political and legal theorists of the twentieth century.