Author:
Abstract
Türk tarihinde 93 Harbi diye bilinen; 1877-1878 tarihli Osmanlı-Rus Savaşı’nın akabinde taraflarca imzalanan önce Ayastefanos sonra da Berlin Antlaşmalarının sonuçları Osmanlı Devleti açısından tam bir yıkım olmuş, büyük toprak kayıpları ve ağır tazminatlarla neticelenmiştir. Kaybedilen topraklarının önemli bir kısmı Elviye-i Selâse diye bilinen Kars-Ardahan-Batum ve çevresini kapsamaktadır. Aşağı yukarı kırk yıl sürecek olan esaret ve işgal karşısında bölge halkının direnişi ve örgütlenmesi I. Dünya Savaşıyla yeni bir safhaya geçmiş; “Şûrâ” tipi örgütlenmeyle işgallere ve Ermenilerin saldırılarına karşı mücadele edilmiştir. Elviye-i Selâse’de Rusların teşvik ve desteği ile bölgede Ermenilerin Müslüman ve Türklere karşı yıldırma plan ve programına karşı özellikle Azerbaycan Türklerinin destekleriyle güç kazanan bölge insanı önce Kars’ta Cenûb-i Garbî Kafkas Hükümeti’ni kurmuştur. Ancak bu oluşum İngilizlerin Kars’ı işgaliyle son bulmuştur. Bu gelişmeler üzerine Cenûb-i Garbî Kafkas Hükümeti’nin bir parçası olan Oltu’da yeni bir oluşuma ortam hazırlanmış; Oltu Şûrâ Hükümeti kurulmuştur. Bu oluşumda İngiliz ve Ermenilerce yok edilmek istenmişse de başarılı olamamışlar ancak bölge ahalisine büyük acılar yaşatmışlardır.
Keywords
Abstract
The results of Berlin Treaty and Treaty of San Stefano, which was concluded earlier, after 1877-1878 Ottoman-Russian war, also known as The ’93 war, was totally a devastation for Ottoman Empire; they resulted in critical territorial concessions and substantial amount of compensations. These territorial concessions mostly involved Kars-Ardahan- Batum and nearside, known as Elviye-i Selase. After First World War, the resistance and organisation of the local community agains the yoke, which would take approximately forty years, and invasion proceeded to another stage; Through Şüra, a type organisation, civilias fighted against invasions and attacks of Armenians. Local community, who strengthened thanks to the support of Azerbaijan Turks against intimidation plan and programme operated by Armenians with the help and support of Russians against Muslims and Turks in Eliviye-i Selase, firstly formed Cenub-i Garbi Kafkas Government in Kars. However, this government was overthrown by the British invasion, These issues paved way for formation of a new government in Oltu , part of Cenub-i Garbi Kafkas; Oltu Şüra Government was founded. The British and Armenians tried to overthrow this government, as well , but they failed; nevertheless, they tyrannized local community harshly.