Author:
Abstract
Devletin varlığını korumada en başat rolü oynayan ve tarih boyunca çeşitli adlarla anılan “Güvenlik Teşkilatının” kuruluş ihtiyacı; insanların ilk olarak birlikte yaşamaya başladığı dönemlere kadar uzanır. Devletlerin kurulmasına paralel olarak ortaya çıkan güvenlik gereksinimi; bireysel tedbirlerin ötesinde kurumsallaşmış, iyi organize olmuş teşkilatları zorunlu hale getirmiştir. Türkler; devletin bekası, yerleştiği coğrafyada egemenliğinin devamı ve bütün toplumun huzur içinde yaşaması için dönemin gerektirdiği yasaları çıkarmıştır. Çıkarılan yasaların etkin şekilde işletilmesini takip edebilmek için de gerekli güvenlik teşkilatlarını kurmuştur. Her ne kadar tarih boyunca isim değiştirmiş olsa da, bu teşkilatlar içinde en eski olanlarından biri ‘jandarma’ teşkilatıdır. Osmanlı Devleti zamanında güvenlik ve zabıta hizmetleri Yeniçeri Ocağının kaldırılışına kadar çeşitli isimler altında farklı birimlerce yürütülmüştür. Tanzimat Fermanı ile tüm devlet kuruluşlarında yapılan ıslahat hareketleri kapsamında zabıta hizmetlerinde de yeni bir düzenleme yapılmış ve bugünkü anlamda ilk Jandarma Teşkilatı oluşturulmuştur. 14 Haziran 1869 tarihinde çıkarılan Asakir-i Zaptiye Nizâmnâmesi ile ilk hukuki ve kanunla tanımlı temeli oluşturulmuştur. Jandarma; İstiklâl Savaşı sürecinden günümüze kadar ülkenin dönem dönem içinde bulunduğu ağır koşullara ve teknik imkansızlıklara rağmen hem cephede savaşan birliklerin geri emniyetini temin etmiş, hem de halkın ırz ve namusu ile can ve mal güvenliğini sağlayarak vatanın ve milletin bütünlüğüne önemli katkılarda bulunmuş halen de bulunmaya devam eden çok önemli kurumlardan biridir. Jandarma Teşkilatının etkinliğinin korunarak artırılmasında, tarihi süreçte nasıl bir rol aldığını ve ne tür değişimleri geçirmek zorunda kaldığını iyi analiz etmek gerekir.
Keywords
Abstract
Establishment need of "Security Organisation", which plays a dominant role in protecting the state's existence and is called by different names throughout history, goes back to the times when people first started living together. The security requirement arising in parallel with the establishment of states; well-organised organisations beyond individual measures have become compulsory. Turks made laws, which are the period needed, maintaining the sovereignty in which geography it is set up, and the whole society live in peace. The required security organisations were established to monitor the implementation of the laws. Gendarmerie Organisation is the one of the oldest of these organisations, although it has changed its name throughout history. During the Ottoman Empire period, security and municipal service were carried out by different units until the removal of Janissary System. The scope of reform carried out in all state institutions, within Tanzinat Fermani, a new arrangement was made in police services and the first Gendarmerie Organisation was formed in today's sense. With the Asakir-i Zaptiye Nizamnamesi which was issued on 14 June 1868, the first legal and law-defined foundation was established. To increase the effectiveness of the Gendarmerie Organisation, it's need to analyse how it has played a role in the history and what changes it has had to undergo.