Author :
Abstract
İnsanoğlu sağlıklı bir yaşam sürebilmek ve bazı hastalıklardan korunabilmek için tüketim tercihlerini besin değeri yüksek olan gıda ürünlerine yönelik gerçekleştirmektedir. Tüketim tercihlerini etkileyen arı ürünleri arasında akla ilk olarak bal gelmektedir. Türkiye; bal üretimi açısından dünya sıralamasında ikinci sırada yer almasına karşın, kişi başına tüketilen bal miktarı açısından beklentilerin çok altındadır. Son yıllarda tüketici tercihlerindeki değişmeler arı ürünlerinin, başta bal olmak üzere gıda ürünlerinden kozmetik ürünlere kadar kullanım alanını da genişletmiştir. Bu çalışmada, arı ürünleri tüketicilerinin genel özellikleri ve tüketim tercihleri Bayburt ölçeğinde ortaya konulmaktadır. Bu amaçla önemli bir üretim merkezi olan Bayburt ilinde 400 tüketici ile yüz yüze anket çalışması gerçekleştirilmiştir. Çalışma sonuçlarına göre tüketicilerin arı ürünleri satın alma sıklığı en fazla bala yönelik gerçekleşmekte, balla birlikte kısmen polen tüketilmektedir. Elde edilen bulgular, tüketicilerin bal satın alırken markaya önem verdiklerini, balın ambalajlanmasında ise cam kavanozu tercih ettiklerini ortaya koymaktadır. Bunların yanı sıra tüketicilerin arı ürünü satın alırken en fazla bildik/ tanıdık arıcılara ve arıcılar birliğine güven duydukları, arı ürünlerini satın alırken tercihlerini arıcılar birliği ya da arıcının kendisinden yana kullandıkları, internet üzerinden gerçekleştirilen satışlara ve TV reklamlarıyla gerçekleştirilen siparişlere tüketicilerin güvenlerinin olmadığı bilgisine ulaşılmıştır. Bu veriler arı ürünlerine yönelik tüketici bilinci oluştuğunun göstergesidir.
Keywords
Abstract
Human beings make their consumption choices for food products with high nutritional value in order to live a healthy life and to be protected from certain diseases. Among bee products that affect consumption preferences, honey is the first to come to mind. Turkey ranks second in the world in terms of honey production, but the amount of consumption per capita is far below expectations. In recent years, changes in consumer preferences have expanded the use of bee products, especially honey, from food products to cosmetic products. In this study, general characteristics and consumption preferences of bee products consumers are revealed in Bayburt scale. For this purpose, a face-to-face survey was conducted with 400 consumers in Bayburt province, which is an important production center. According to the study results, consumers' purchase frequency of bee products occurs mostly in honey, pollen is partly consumed with honey. The findings obtained indicate that while buying honey, the consumers attach importance to the brand and prefer glass jar in the packaging of honey. In addition, it is concluded that while buying bee product, the consumers mostly trust in familiar beekeepers and beekeepers association, they prefer beekeepers association or the beekeeper him/herself while buying bee products, and they do not trust in the sales performed on internet and the orders given by TV advertisements. This data indicates that consumer awareness about bee products has developed.
Keywords
- Aytop, Y.; Çakırlı, C. & Şahin, A. (2014). “Bal Tüketiminde Etkili Olan Faktörlerin Belirlenmesi : Mersin
- Aytop, Y.; Çakırlı, C. & Şahin, A. (2014). “Bal Tüketiminde Etkili Olan Faktörlerin Belirlenmesi : Mersin Kent Merkezi Örneği”, 4. Uluslar arası Muğla Arıcılık ve Çam Balı Kongresi, ss.226-229.
- Baki, F.; Saner, G. & Güler, D. (2014). “İzmir İlinde Tüketicilerin Arı Ürünlerine Yönelik Tercihleri veTüketim Durumu”, 4. Uluslar arası Muğla Arıcılık ve Çam Balı Kongresi, ss.436-440.Büyük, M.; Tunca, R.İ. & Taşkın, A. (2017). ”Kırşehir İlindeki Arılıklarda Nosema Hastalığının Belirlenmesi”, Türk Tarım – Gıda Bilim ve Teknoloji Dergisi, 5(1):1-5.
- Bölüktepe, F. E. & Yılmaz, S. (2006). “Tüketicilerin Bal Satın Alma Davranış ve Alışkanlıklarını EtkilemeSürecinde Markanın Önemini Belirlemeye Yönelik Bir araştırma”, Uludağ Arıcılık Dergisi, 6(4):135-142.
- Bölüktepe, F. E. & Yılmaz, S. (2008). “Arı Ürünleri Bilinirliği ve Satın Alınma Sıklığı”, Uludağ Arıcılık Dergisi, 8(2):53-62.
- Doğan, N. & Hayoğlu, İ. (2012). “Propolis ve Kullanım Alanları”, Harran Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 16(3):39-48
- Engindeniz, S.; Uçar, K. & Başaran, C. (2014). “İzmir İlinde Arıcılığın Ekonomik Yönleri ve Sorunları”, Tarım Ekonomisi Dergisi, 20(2):113-120
- Genç, F. (2009), Atatürk Üniversitesi Ziraat Fakültesi Zootekni Bölümü- Ders Notları, Erzurum.
- Gürel, F. & Gösterit, A. (2004). “Arıcılığın Etik Açıdan Değerlendirilmesi”, 4.Ulusal Zootekni Bilim Kongresi, Isparta
- Kabakçı, D. & Dodoloğlu, A. (2014). “Türkiye’nin Bal Tüketim Alışkanlıkları: Erzurum Örneği”, 4. Uluslar arası Muğla Arıcılık ve Çam Balı Kongresi, ss. 433-435.
- Karadavut, U.; Tunca, İ., R., Taşkın, A., Büyük, M. & Çimrin, T. (2014). “Kırsehir İli Arı Ürünleri kullanımıve Tüketimi Üzerine Farkındalık Çalışması”, 4. Uluslar arası Muğla Arıcılık ve Çam Balı Kongresi, ss. 446- 447.
- Kavas, A. (1987). “Gıda Seçimi ve Tüketimi: Davranışsal Yaklaşım”. Gıda Sanayi 1(2):18-22.
- Kence A. (2006). “Türkiye Balarılarında Genetik Çeşitlilik ve Korunmasının Önemi”, Uludağ Arıcılık Dergisi, ss. 25-32.
- Klıckovıc, D.; Ostojıc, A., Vasko, Z. & Bosancıc, B. (2017). ‘‘Analysis of Attıtudes of Honey Consumers in the Municipality of Novi Grad (Bosnia and Herzegovina)’’, Agriculture & Forestry, 63 (2):69-81.
- Kumova, U. & Korkmaz, A., (1999). “Arı Ürünleri Tüketim Davranışları Üzerine Bir Araştırma” Türkiye’de Arıcılık Sorunları ve I. Ulusal Arıcılık Sempozyumu, Kemaliye/Erzincan.
- Kumova, U.; Korkmaz, A., Avcı, B. C. & Ceryan, G. (2002). “Önemli Bir Arı Ürünü: Propolis”, Uludağ Arıcılık Dergisi, ss.10-23
- Lıebezeıt, G. & Lıebezeıt, E. (2013). ‘‘Non-pollen Particulates in Honey and Sugar’’, Food Additives & Contaminants: Part A, 30 (12): 2136-2140.
- Mutlu, C., Erbaş, B. & Tonkul, S. A. (2017). “Bal ve Diğer Arı Ürünlerinin Bazı Özellikleri ve İnsan Sağlığı Üzerine Etkileri” , Akademik Gıda, 15(1):75-83
- Niyaz, Ö. C. & Demirtaş, N. (2017). “Arı Ürünler Tüketicilerinin Genel Özelikleri ve Tüketim Tercihleri: Çanakkale İli Örneği”, Tarım Ekonomisi Dergisi, 23(2):255-262
- Özdamar, K. 2003. Modern Bilimsel Araştırma Yöntemler. Kaan Kitapevi, Eskişehir
- Parıltı, Ş.; Çakır, E. & Çimen, M. (2017). “Diyarbakır İlinde 1995-2015 Yılları Arası Bal Üretimi”, Bilim ve Gençlik Dergisi, 5(2): 12-16
- Paydaş, M. & Semerci, A. (2001). “İstanbul’da Süzme Bal Tüketim Eğilimleri”, Teknik Arıcılık. 73: 8-15. Ankara.
- Saner, G.; Engindeniz, S., Yercan, M., Çukur, F.,Karaturhan B., Yücel, B. & Köseoğlu, M. (2012).“İzmir İli Kentsel Alanında Tüketicilerin Bal Satın Alma Tercihleri ve Tüketim Düzeyleri” 3. Uluslararası Muğla Arıcılık ve Çam Balı Kongresi (01-04 Kasım 2012) Bildirileri Kitabı. ss.215-223.
- Sayılı, M. (2013). “Tokat İlinde Tüketicilerin Arı Ürünleri Tüketim Durumları ve Alışkanlıkları”, Uludağ Arıcılık Dergisi, 13(1):16-22
- Şahinler, N.; Şahinler, S., Gül, A. & Görgülü, Ö. (2004). “Arı Ürünleri Tüketici Özelliklerinin Belirlenmesi Üzerine Bir Çalışma”, 4. Ulusal Zootekni Bilim Kongresi (1-3 Eylül 2004). ss.53-57. Isparta.
- Sıralı, R. & Çelik, Y. (2007). “Ordu İli Kentsel Alandaki Tüketicilerin Süzme Bal Tüketim Alışkanlıkları”, Hasad Gıda. 23(270): 30-37.
- Tunca, R. İ., Taşkin, A. & Karadavut, U. (2015). “Türkiye’de Arı Ürünlerinin Bazı İllerdeki TüketimAlışkanlıklarının ve Farkındalık Düzeylerinin Belirlenmesi” Türk Tarım – Gıda Bilim ve Teknoloji Dergisi, 3(7): 556-561
- Uzundumlu, A. S., Aksoy, A. & Işık, H. B. (2011). “Arıcılık İşletmelerinde Mevcut Yapı ve Temel Sorunlar; Bingöl İli Örneği”, Atatürk Üniv. Ziraat Fak. Derg., 42 (1): 49-557
- http://www.comu.edu.tr/haber-17370.html, 07.02.2018
