Author:
Abstract
Bu çalışmada Fransa’nın Osmanlı Devleti’ndeki faaliyetleri ile Ermeni meselesinde izlediği politikalar ve bu politikaların Osmanlı Devleti ile ilişkilerine etkileri ele alınarak değerlendirilmiştir. 16. yüzyılın 2. yarısından itibaren Osmanlı Devletindeki Hıristiyanlarla temasa geçen Fransa 17. yüzyıldan itibaren Doğu Akdeniz’i kontrol altına alabilmek için Ermenileri kullanmaya ve onları Osmanlı Devleti’ne karşı kışkırtmaya başlamıştır. Fransa, Ermenileri Osmanlı Devleti’ne karşı kışkırtmak amacıyla Fransisken papazlarını Fransız tüccarlarını, seyyahlarını ve konsolosluk görevlilerini kullanmış ve bunlar vasıtasıyla Ermenilere otonomi ve uzun vadede bağımsız Ermenistan Devleti fikrini aşılamıştır. Osmanlı Ermenilerini isyan için kışkırtan Fransa zaman zaman İsyancı Ermenilerin affedilmelerini sağlamak için Osmanlı Devleti nezdinde teşebbüslerde bulunmuş, isyancı Ermenileri kendi gemileri ile Fransa’ya kaçırarak bunlara Fransa’da sığınma hakkı tanımış ve Fransız vatandaşlığına kabul etmiştir. Anadolu’nun işgali sırasında da Osmanlı Ermenilerini kullanan Fransa Kuvayı Milliye’nin direnişi karşısında Anadolu’yu terk ederken bölgedeki Ermenileri de beraberinde götürmüştür.
Keywords
Abstract
In this article French politics on the Armenian issue and the effects of these politics on Ottoman-French relations have been evaluated. France which got in touch with the Ottoman Christians in the second half of the 16th century took the initiative to exploit and provoke the Armenians for riot against the Ottoman Empire in order to control the Eastern Mediterranean via Syria from 17th century onwards. France used the Franciscans, merchants, travelers and consuls to provoke the Armenians against the Ottoman Empire and instilled them autonomy and independency in the long term. At the same time France asked the Ottoman Empire to pardon the Armenian rebels, shipped them to France and provided political asylum and citizenship. France also used Armenians to occupy the Anatolia and brought them back to France after leaving the Anatolia.