Author :
Abstract
Seramik, asırlardır insanoğlunun hayatında farklı biçimlerde varlığını sürdürmektedir. Toprak güveçler ise; kullanımı çok eskiye dayanan geleneksel seramik ürünler arasında yer almaktadır. Tarihi antik çağlara değin uzanan söz konusu ürün, ilk başlarda günlük ihtiyaçların karşılanması amacıyla kullanılırken zamanla sanatsal bir ifade aracına dönüşmüştür. Mutfak kültürü denildiğinde, şüphesiz pişirme, saklama, taşıma ve servis elemanları akla gelmektedir. Antik mutfak kültüründe çok önemli bir yere sahip olan toprak kaplar başlangıçta besinlerin taşınması ve muhafaza edilmesi için üretilmiştir. Ateşin keşfiyle birlikte besinleri ve toprak malzemeyi pişirmeyi öğrenen insanoğlu, böylelikle gastronomiye büyük bir yenilik ve ivme kazandırmıştır.
Beslenme zincirinde önemli bir yere sahip olan et ve et ürünleri Türk mutfak kültürünün vazgeçilmez besin grupları arasındadır. Öte yandan her besinin olduğu gibi et ve et ürünlerinin de pişirim yönteminin lezzet faktörü göz ardı edilmeden en doğru şekilde belirlenmesi gerekmektedir. Güveç, pişirim tekniği bakımından söz konusu ürünlere olumlu bir katkı sağlamaktadır. Düşük dereceli bünye ile gerçekleştirilen güveçler, yapısı gereği yavaş bir pişirim rejimi sunmaktadır. Dolayısıyla içine konan ürün düşük derecede uzun süre ile pişirilmektedir. Böylelikle hem besin değerini hem de lezzetini koruyan yemekler ortaya çıkmaktadır.
Bu çalışma ile antik dönem mutfak kültüründe önemli bir yere sahip olan toprak güveçlerin ve bahsi geçen besin grubunun söz konusu kaplarla kullanımının incelenmesi amaçlanmaktadır. Araştırma kapsamında yapılan alanyazın taramasının ardından antik çağdan bu yana toprak güveçler ile et ve et ürünleri pişirim yöntemleriyle birlikte ele alınarak gastronomi tarihindeki yeri irdelenmiştir. Toprak güveçler, Anadolu medeniyetlerindeki örnekleriyle sınırlandırılmıştır. Bahsi geçen ürünlerin bünye, form ve bezeme özelliklerinin incelenmesinin yanında, et ve et ürünleri ile kullanım biçimleri de ele alınmıştır. Sonuç itibariyle zengin bir yelpazeye sahip, antik dönem mutfağının en önemli günlük kullanım araçları arasında yer alan toprak güveçlerin et ve et ürünlerinin pişirilmesinde besin değeri ve lezzet faktörü bakımından çok önemli bir yere sahip olduğu görülmüştür. Muhafazası ve pişirim süresinin uzunluğu nedeniyle günümüz mutfağında ikinci planda kaldığı gözlemlenen toprak güveçlerin kullanımının yaygınlaşması ve kültürel kimlik hususunda taşıdığı değerin gelecek nesillere aktarılması gerektiği düşünülmektedir.
Keywords
Abstract
Ceramics is centuries old. Clay casseroles are; It is one of the most senior industrial products. It is at the beginning of a return to ancient times, a time-planning tool used for using history in said usage. There can be cooking, storage containers, transportation, and service elements without testing the culinary culture. Considered for and purchased for earthenware pots with a multi-purpose space in the antique kitchen. Humanity, who learned to cook foods and earthen materials together with fire, has brought significant innovation and momentum to gastronomy.
Meat and meat products, which have an essential place in the food chain, are among the indispensable food groups of Turkish culinary culture. On the other hand, as with every food, the cooking method of meat and meat products should be determined most accurately without ignoring the flavor factor. Casserole positively contributes to the products in question in terms of cooking technique. Casseroles with a low-grade body offer a slow cooking regime due to their nature. Therefore, the product put into it is cooked at a low temperature for a long time. In this way, dishes that preserve both their nutritional value and taste emerge.
This study aims to examine the use of earthen casseroles, which have an important place in the ancient cuisine culture, and the use of the food above group with the said pots. After the literature review carried out within the scope of the research, its place in the history of gastronomy has been examined by considering earthen casseroles and meat and meat products together with cooking methods since ancient times. Earthen casseroles are limited to their examples in Anatolian civilizations. In addition to examining the structure, form, and decoration properties of the mentioned products, meat and meat products, and their usage patterns are also discussed. As a result, it has been seen that earthen casseroles, which have a rich range and are among the most essential daily use tools of ancient cuisine, have a significant place in terms of nutritional value and flavor factor in cooking meat and meat products. It is thought that the use of earthen casseroles, which are observed to be in second place in today's kitchen due to their preservation and long cooking time, should be widespread, and the value they have in terms of cultural identity should be transferred to future generations.
